Απομονωμένος Ερντογάν ή Απαξιωμένος Μητσοτάκης;
Δεν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναφερόταν στον «απομονωμένο Ερντογάν», υπογραμμίζοντας ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει χάσει το κύρος της. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, η Ελλάδα θεωρείτο ο προνομιακός συνομιλητής των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων πόλων ισχύος στον πλανήτη. Μάλιστα, τον Οκτώβριο του 2022, φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης πανηγύριζαν γιατί ο «θερμός διάλογος Μητσοτάκη-Ερντογάν» στην Πράγα είχε ως αποτέλεσμα να αποχωρήσει ο Τούρκος Πρόεδρος «πιο απομονωμένος» από πριν.
Δυόμισι χρόνια αργότερα, παρατηρούμε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος είναι πλέον «φίλος» του Προέδρου των Η.Π.Α., Ντόναλντ Τραμπ, και λαμβάνει θετικά σχόλια από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. Ο Ερντογάν συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες σταθεροποίησης της Συρίας, ενώ παράλληλα παίζει ρόλο μεσολαβητή στις τηλεδιασκέψεις μεταξύ Τραμπ και Αλ Σαράα. Αν και η κατάσταση στη Συρία φέρει την υπογραφή της Άγκυρας, ο Ερντογάν έχει δημιουργήσει εμπόδια στην εφαρμογή των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οργανώνοντας ταυτόχρονα τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Παράλληλα, έχει διευκολύνει τον Πούτιν να εξάγει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω του Turkstream και έχει προμηθεύσει την Ουκρανία με Bayraktar TB-2. Ακόμα και οι συνομιλίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα διεξάγονται με την Τουρκία σε ρυθμιστικό ρόλο, ενώ οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες διεκδικούν μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων που αφορούν το σχέδιο ReArm Europe.
Από την άλλη πλευρά, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει σίγουρος για τις επιλογές της Κυβέρνησής του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, αν και η διεθνής θέση της χώρας μας επιδεινώνεται διαρκώς. Μέχρι πρόσφατα, η Ελλάδα είχε το ιστορικό προνόμιο να είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, πλήρως ενταγμένη στο δυτικό σύστημα ασφαλείας, διατηρώντας ωστόσο ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία. Αντί να αξιοποιήσει αυτή τη θέση κατά την καταδικαστέα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και να υιοθετήσει μια εποικοδομητική στάση προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια προς το Κίεβο, η Κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να καταστήσει τη χώρα εμπόλεμο, στέλνοντας οπλικά συστήματα και οξύνοντας τη ρητορική της κατά της Μόσχας.
Η περίπτωση της Συρίας αντιμετωπίζεται με εξωτικό ενδιαφέρον. Η Ελλάδα διαθέτει ιστορική παρουσία στη χώρα αυτή, όπου διαβιεί μια ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα που αντιστοιχεί στο 10% του πληθυσμού. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά υποδέχτηκε με έμφαση την άνοδο του Αλ Σαράα στην εξουσία, παρότι πρόκειται για ένα όργανο της τουρκικής γεωστρατηγικής, που εμπλέκεται σε εκκαθαρίσεις χριστιανών. Ενώ το Ισραήλ δρα ως εγγυητής της ασφάλειας των Δρούζων και άλλων πληθυσμιακών ομάδων, η Ελλάδα φαίνεται να αναλαμβάνει το ρόλο του επιθετικού παρατηρητή των εξελίξεων, χωρίς να αντιλαμβάνεται το μετεμφυλιακό χάος που βιώνει η Δαμασκός.
Τα κέρδη της εν λόγω πολιτικής είναι εξαιρετικά αβέβαια, καθώς οι υποτιθέμενες συμμαχίες της Κυβέρνησης Μητσοτάκη στηρίζονται σε ασταθή θεμέλια. Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου καθυστερεί, με τη Λευκωσία να προχωρά μόνη της στην υλοποίηση του έργου που την συνδέει με το Ισραήλ. Επιπλέον, οι γαλλικές και ιταλικές εταιρείες, που είναι εταίροι μας στην Ε.Ε., φαίνεται να αδιαφορούν, αφήνοντας την Αθήνα αβοήθητη. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αλ Σίσι, ο οποίος άλλοτε θεωρείτο persona non grata για την Τουρκία, έχει πλέον υπογράψει 17 μνημόνια συνεργασίας με την Άγκυρα, αναθεωρώντας τις στρατηγικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Η κατευναστική και παθητική στάση της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας έχει οδηγήσει στην απαξίωση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε διεθνές επίπεδο. Το δόγμα του «δεδομένου» και «προβλέψιμου» έχει φανερά αρνητικές συνέπειες, αγγίζοντας κάθε πτυχή της ελληνικής παρουσίας στα διεθνή fora. Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι υπόλογη για την ανακολουθία λόγων και έργων, η οποία έχει οδηγήσει στη διπλωματική αποδυνάμωση της χώρας μας.
Γιάννης Σαρακιώτης
Δικηγόρος – Βουλευτής Φθιώτιδας